Кыргыз Республикасынын билим берүү уюмдарын аккредитациялоо тартиби Кыргыз Республикасынын «Билим берүү жөнүндө» Мыйзамына, Кыргыз Республикасынын Конституциялык Мыйзамынын 10 жана 17-беренелерине, ошондой эле төмөнкү документтерге ылайык жөнгө салынат:

• 2021-2040-жылдары Кыргыз Республикасында билим берүүнү өнүктүрүү программасы.

• Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлигинин жогорку кесиптик билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү стандарты.

• Жогорку билим берүүдө сапатты камсыздоо боюнча Европа мейкиндигинин стандарттары жана колдонмолору ESG (жаңы редакциясы) (2015-жылдын 14–15-майында Ереван шаарында билим берүү министрлеринин конференциясында бекитилген).

Эл аралык институционалдык аккредитация: Эл аралык институционалдык аккредитация аккредитациялык орган Кыргыз Республикасынын Улуттук таанылган аккредитациялык органдар реестрине киргизилген жана Европанын EQAR сапатты камсыздоо агенттиктер реестрине мүчө болгон учурда гана таанылат.

НААР/IAAR Казакстанда билим берүү уюмдарын эл аралык институционалдык аккредитациялоону Европа жогорку билим берүүнүн сапат стандарттары ESG 2015 жана эл аралык медициналык билим берүү стандарттары WFME негизинде жүргүзөт. IAAR тарабынан аккредитацияланган билим берүү уюму эл аралык аккредитация статусун алат.

Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык аккредитациянын стандарттары аккредитациялык органдар тарабынан өз алдынча иштелип чыгат. IAAR «Жогорку кесиптик жана аспирантуралык билим берүү программаларын ишке ашырган жогорку окуу жайлары үчүн институционалдык аккредитациянын стандарттарын» 2024-жылдын 11-ноябрындагы № 185-10-ОД бекиткен.

IAAR институционалдык аккредитациянын стандарттары билим берүүнүн сапатын кесиптик жана ишенимдүү сырткы камсыздоого багытталган.

Бул стандарттар боюнча жетекчиликтер иштелип чыккан, аларда өзүн-өзү баалоо процедурасын уюштуруу жана өткөрүү, отчетту даярдоо жана тариздөө боюнча усулдук сунуштар берилген.

Стандарттар агенттиктин интеллектуалдык менчиги болуп саналат, жалпыга ачык жана IAAR веб-сайтында жайгаштырылган.

IAAR стандарттары жана жетекчиликтери кайра каралып, өркүндөтүлүүгө тийиш, Кыргыз Республикасынын билим берүү ишмердүүлүгүн аккредитациялоо боюнча ченемдерине киргизилген өзгөртүүлөрдү, жогорку окуу жайларынын, академиялык эксперттердин, иш берүүчүлөрдүн жана кесиптик уюмдардын сунуштарын эске алуу менен стандарттарды иштеп чыгуу жана өркүндөтүү боюнча Нускамага ылайык жөнгө салынат.

Кыргызстандагы жогорку окуу жайларынын институционалдык аккредитациясы IAAR тарабынан жүргүзүлгөн «Жогорку кесиптик жана аспирантуралык билим берүү программаларын ишке ашырган жогорку окуу жайлары үчүн институционалдык аккредитациянын стандарттарына ылайык жүргүзүлөт, бул стандарттар менен шилтеме аркылуу таанышсаңыз болот.

Институционалдык аккредитация – бул аккредитациялык орган тарабынан билим берүү уюмунун сапат деңгээлинин белгиленген критерийлерге, стандарттарга жана статусуна ылайыктуулугун таануу процедурасы.

IAAR аккредитациясынын артыкчылыктары:

• Вуз менен сапат маданиятын өнүктүрүү боюнча системалуу өз ара аракеттенүү жана туруктуу колдоо.

• Маалыматтык жана усулдук колдоо, анын ичинде Education AQ журналы аркылуу.

• Акысыз окуу семинарлары, workshop, тренингдер, мастер-класстар жана конференциялар.

• Европалык агенттиктердин катышуусунда жыл сайын өткөрүлүүчү Борбор Азия Эл аралык Форуму.

IAAR эл аралык аккредитациясы жогорку окуу жайына эл аралык деңгээлде төмөнкүлөрдү алууга мүмкүнчүлүк берет:

• Европалык жана дүйнөлүк билим берүү мейкиндигинде таанылган статус алуу.

• Университеттин дипломунун чет өлкөлүк университеттер тарабынан магистратура жана PhD программаларына улантуу үчүн таанылышы.

• Университеттин дипломдорунун чет өлкөлөрдө таанылышы жана бүтүрүүчүлөрдүн жумушка орношуу мүмкүнчүлүктөрүнүн кеңейиши.

• Академиялык даражаларды жана билим берүү документтерин өз ара таануу боюнча мамлекеттер аралык макулдашууларды ишке ашыруу.

• Чет өлкөлүк студенттердин аккредитацияланган университетте окууга кызыгуусун арттыруу.

• Студенттердин жана окутуучулардын академиялык мобилдүүлүгүн өнүктүрүү.

• ЖОЖдун билим берүү ишмердүүлүгүнүн интернационалдашуусун кеңейтүү.

• DEQAR EQAR Европалык реестр базасында институционалдык аккредитация процедурасынын жана эл аралык аккредитация чечиминин тастыктоочу документтерин (анын ичинде ВЭК отчету) жарыялоо.

• Эл аралык билим берүү рыногунда атаандашуу жана ар түрдүү жогорку билим берүү системаларынын талаптарына жооп берүү.

• Өз статусун жана билим берүү сапатынын европалык стандарттарга шайкештигин тастыктоо.

Улуттук деңгээлде:

• Улуттук билим берүү кызматтары рыногунда атаандаштыкка жөндөмдүүлүктү жогорулатуу.

• Мамлекеттик билим берүү гранттары же мамлекеттик билим берүү заказдарынын негизинде каржылоого ээ болуу.

• Таланттуу жаштарды, таанылган илимий-билим берүү өкүлдөрүн тартуу.

• Университеттин позициясын, имиджин жана коомдук пикирин жакшыртуу.

Институционалдык деңгээлде:

• Ички сапатты камсыздоо тутумун өркүндөтүү жана сапат маданиятын өнүктүрүүнүн өз моделин аныктоо.

• Билим берүү программаларын башкаруу аркылуу билим берүү процесси менен натыйжалуу башкаруу.

Кыргызстандагы институционалдык аккредитация процедурасы:

Эл аралык институционалдык аккредитациянын этаптары:

I. Билим берүү уюмунун институционалдык аккредитация процедурасын жүргүзүүгө арыз берүү.

II. Өзүн-өзү баалоо (ички баалоо) жүргүзүү.

III. Билим берүү ишмердүүлүгүн сырткы баалоо үчүн эксперттик комиссиянын визити.

IV. Аккредитациялык кеңеш тарабынан аккредитациялоо/аккредитациялоодон баш тартуу чечимин кабыл алуу.

V. Андан кийинки процедуралар: билим берүү ишмердүүлүгүнүн сапатын постаккредитациялык мониторинг жүргүзүү.

VI. Билим берүү уюмун реаккредитациялоо.

• Билим берүү уюмунун аккредитация процедурасын өткөрүүгө арыз берүү жана юридикалык жана уруксат берүүчү документтердин көчүрмөлөрүн тиркөө.

• IAAR билим берүү уюмунун арызын карап чыгат. IAAR аккредитация процедурасынын башталышы жөнүндө чечим кабыл алат. IAAR жана билим берүү уюму ортосунда аккредитация өткөрүү боюнча келишим түзүлөт.

• Билим берүү уюмунун жетекчилиги жана IAAR тарабынан аккредитациянын теориясы, методикасы жана технологиясы боюнча атайын семинарларды өткөрүү, ички эксперттерди окутуу жана стандарттар менен критерийлерди түшүндүрүү.

• Билим берүү уюму IAAR стандарттарына ылайык өзүн-өзү баалоону жүргүзөт жана IAARга орус жана англис тилдеринде өзүн-өзү баалоо отчетун электрондук түрдө жана кагаз жүзүндө 1 нускадан тапшырат.

• IAAR отчетту анализдөөнүн негизинде төмөнкү чечимдердин бирин кабыл алат:

  • Отчетту толуктоо үчүн кайтаруу;

  • Билим берүү уюмун сырткы эксперттик баалоодон өткөрүү;

  • Стандарттардын критерийлерине жооп бербегендиктен аккредитация мөөнөтүн жылдыруу.

• Аккредитацияны улантуу учурунда IAAR эксперттик комиссияны түзөт жана IAAR директору бекитет.

• Аккредитациялоо же аккредитациядан баш тартуу чечими Аккредитациялык кеңештин өзгөчө компетенциясына кирет. Кеңеш төмөнкү чечимдердин бирин кабыл алат:

  • 1 жылга аккредитациялоо – жалпы критерийлер аткарылган, бирок кемчиликтер бар;

  • 3 жылга аккредитациялоо – жалпы оң жыйынтыктар, бирок аз кемчиликтер бар;

  • 5 жылга аккредитациялоо – жалпы оң жыйынтыктар.

  • Аккредитациядан баш тартуу.